سخنرانی استاد دانشگاه تهران در کنگره بین المللی اندیشکده های جنوب جهانی
دکتر حامد وفایی، ضمن ایراد سخنرانی در کنگره بین المللی رسانه ها و اندیشکده های جنوب جهانی به تحلیل ابعاد مختلف ابتکارات مطرح شده از سوی رهبر چین برای مواجهه با بحران های جهانی و نقش کشورهای جنوب جهانی به ویژه جمهوری اسلامی ایران در تحقق آن پرداخت.
وفایی که به عنوان تنها نماینده ایران در نشست اندیشکده های جنوب جهانی که به میزبانی کشور چین برگزار می شد سخن می گفت، اظهار داشت: ابتکارات مطرح شده از سوی شی جین پینگ، رهبر چین شامل ابتکار امنیت جهانی، توسعه جهانی، تمدن جهانی و ابتکار اخیر یعنی حاکمیت جهانی در گام نخست با استقبال کشورهای جنوب جهانی از جمله ایران مواجه شده که این مسئله نیاز نظام بین الملل به طرح ایده های جمعی و نوآورانه را نمایان می سازد.
وی افزود: نکته قابل توجه در خصوص این ابتکارات لزوم دستیابی به ضمانت های اجرایی برای تحقق آن هاست و صرف طرح چنین نگاه های مثبتی گره ای از کار فروبسته جهان امروز که در زبان چینی با عنوان «تحولات بی سابقه قرن اخیر» از آن یاد می شود باز نخواهد کرد.
این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: کلیدواژه های امنیت، توسعه، تمدن و حاکمیت که در سال ها و ماه های اخیر از جانب سران کشور چین مطرح می شود، در واقع عرصه های مهمی را مورد اشاره قرار می دهد که می توان با همکاری و ایفای نقش کشورهای موثر در جنوب جهانی از جمله ایران اقداماتی اساسی در خصوص آن ها انجام داد.
وفایی همچنین گفت: اهمیت ایجاد ضمانت های اجرایی برای ابتکاراتی که چین در نظام بین الملل مطرح کرده را می توان با توجه به تحولات جاری در عرصه بین المللی و رویکردهای یکجانبه گرایانه و سیاست های حمایت گرایانه کشورهایی چون آمریکا، تجاوزات رژیم هایی چون اسراییل و ناکارآمدی چارچوب های کنونی بین المللی در تحقق صلح، ثبات، توسعه و امنیت به وضوح دریافت. امروز جنایات رژیم هایی چون اسراییل و حمایت صریح کشورهای غربی از آن عملا ابتکارات چین و کلیدواژه های یادشده را زیر سئوال برده است.
رییس موسسه کنفسیوس دانشگاه تهران در ادامه گفت: با ذکر سه نمونه واضح و اخیر می توانیم این بحث را به صورت شفاف تر پیگیری کنیم: مورد اول جنایات رژیم اسراییل علیه مردم فلسطین است که به رغم مخالفت اغلب کشورهای جهان همچنان ادامه داشته و همه شاهدند که طی روزهای اخیر‌ا ین رژیم بدون توجه به هر گونه چارچوب جهانی با ورود نظامی به نوار غزه پس از قلع و قمع مردم بیگناه فلسطین در حال ارتکاب چه جنایاتی است.
وی افزود: نمونه دوم تجاوز نظامی آشکار رژیم اسراییل به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی کشور من یعنی ایران است که بی تردید تمام حضار اخبار آن را در رسانه ها مشاهده کرده اند؛ زمانی که من در خانه خودم در تهران در کنار خانواده ام صدای انفجار بمب های اسراییل که همسایگان ما را به قتل می رساند به وضوح می شنیدم، با خود می اندیشیدم که به واقع کشورهای جنوب جهانی کجایند؟ سازمان شانگهای و بریکس چگونه می تواند این وحشی گری را متوقف کند و سازمان ملل متحد در کجای این معادله نابرابر قرار می گیرد؟ ایران در این معرکه توانست با قدرت دفاعی و فداکاری سربازانش آن تجاوز را دفع کند، اما تکلیف ملت ها یا کشورهایی که فاقد چنین قدرتی است چه می شود؟
این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: نمونه سوم مسئله تحریم های یکجانبه ایالات متحده علیه کشورهای دیگر است. این موضوعی است که بسیاری از کشورهای جنوب جهانی با آن مواجه بوده و ابعاد آن را درک کرده اند؛ تقریبا تمام کشورها شامل غربی و شرقی با بکارگیری ناعادلانه تحریم های اقتصادی مخالفت کرده اند اما نتیجه چه بوده؟ چین به عنوان کشوری که خود طعم تحریم های آمریکا را چشیده با طرح ابتکار توسعه جهانی و مقابله با یکجانبه گرایی در حال مبارزه با این روند است اما این ابتکارات اگر قرار باشد در نظام بین الملل تغییری اساسی و ملموس ایجاد کند، نیازمند ضمانت های اجرایی است.
دکتر وفایی با بیان ضرب المثلی چینی با این مضمون که «کننده واقعی کار کسی است که کار را محکم و دقیق به سرانجام برساند» گفت: تمام افعال منفی ذکر شده در سه نمونه بالا مورد انتقاد چین و بسیاری از کشورهای حاضر در این نشست بوده اما تا کنون عملا راهی برای پیشگیری از فجایعی که یاد شده ارائه نشده است. در این خصوص پیشنهاد می شود ارائه ضمانت های عینی برای تحقق پیشنهادهای جهانی چین جهت ساخت جهانی بهتر از سوی کشورهای جنوب جهانی مورد توجه قرار گرفته و در نشست های آتی اندیشکده های این مجموعه مورد بررسی دقیق قرار گیرد تا از رهگذر آن جهانیان شاهد تحقق حقیقی ایده پیکره مشترک سرنوشت بشری باشند.
وی در پایان تاکید کرد: بسیاری از کشورهای جنوب جهانی از جمله کشوری چون ایران با ظرفیت های ژئوپلیتیک بی بدیل می توانند ضمن تعریف جایگاهی ایجابی متناسب با مزیت هایی که در اختیار دارند در تعامل با ابتکارات جهانی چین، به تعریفی از سهم خویش برای تحقق امنیت، توسعه و بازتعریف حاکمیت جهانی دست یافته و در این حوزه گام هایی عملی برای تضمین اجرایی شدن ابتکارات جمعی و چندجانبه گرایانه را محقق سازند.
کنگره بین المللی رسانه ها و اندیشکده های جنوب جهانی در روز هفتم سپتامبر با حضور اندیشمندان ۱۱۰ کشور جهان و بیش از ۲۰۰ سازمان منطقه ای و بین المللی به میزبانی استان یون نن چین در دو بخش رسانه ها و اندیشکده ها برگزار شد.
نظر شما :